Ainda awa sushi ta un problema na Boneiru?

Kralendijk, 21 mart 2017. Dia 22 di mart ta Dia Mundial di Awa. Un dia ku Nashonnan Uní a proklamá komo tal i ku e aña aki tin komo tema: Awa sushi.

Na Boneiru nos ta anda bon ku e siklo di awa. Nos ta distilá awa dushi for di awa di laman, nos ta usa e awa na kas i na trabou, nos ta flùsh e awa, kolektá e awa sushi, transport’é, purifik’é i finalmente nos ta bolbe usa e awa pa irigashon. E problema ta solushoná.

E kloaka i e purifikashon di awa ta un vínkulo indespensabel den e siklo di awa aki. Ora ku mas despues e áreanan di ampliashon Belnem i Hato tambe ta konektá, nos lo tin kase 1300 konekshon. Un bunita resultado ku nos por ta orguyoso di dje. Pero si bo realisá ku Boneiru tin 8 biaha mas tantu kas di famia i empresa i ku e kantidat aki ta krese, e ora ei ta evidente ku ainda tin basta trabou pa hasi.

No ta tur kas di famia i empresa por konektá riba kloaka. Esei lo ta muchu kostoso. Un bon alternativa ta un tanki séptiko (ku no ta lèk) kaminda kada tantu tempu un trùk di transportá awa sushi ta bin saka e awa sushi pa laga purifik’é den e instalashon di purifikashon di awa. Prinsipalmente e kasnan mas bieu ainda tin berpùt. E awa sushi di den e berpùtnan ei ta disparsé bai den suela i den e awa di suela. Un siguiente paso lógiko pues lo ta pa riba término kambia e berpùtnan pa tanki séptiko.       

Pakiko nos lo hasi tur e molèster i gastu? Investigashon na kosta a mustra ku tin muchu hopi nutriente i bakteria den awa di suela. Esei ta konsekuensia di awa sushi for di berpùt i tanki séptiko ku ta lèk. E polushon ta spula bai laman kousando ku e kondishon di nos refnan ta bai atras i ku e kantidat di piská ta bira menos. E kresementu di alga i bakteria dañiño den laman ta oumentá. Esaki na su turno por tin komo konsekuensia ku nos turismo i huntu ku esei nos ekonomia ta bai atras. Tambe awa sushi ta kontené mikro-organismo manera bakteria, vires, molde i parasit ku ta dañiño pa nos salú. Pa prevení tur e konsekuensianan negativo aki, komo isla ainda nos tin ku hasi algun paso. Pues nos tin un problema si ainda. Pero e ta un problema ku nos por solushoná.

Wak e video pa mas informashon.

Hulandes: https://www.youtube.com/watch?v=LCxp3qUwyzE

Papiamentu: https://www.youtube.com/watch?v=2DmDHDcsy9M