Nominashon Patrimonio Mundial komBonaire National Marien Park
Garantisá ku fail pa nominashon ta kumpli ampliamente ku eksigensianan ku reino i komité di Herensia Mundial ta pone.
Pakiko?
E státus di Patrimonio Mundial otorgá pa Unesco ta enserá un distinshon internashonalmente rekonosé kompará ku tur otro zona paresido na mundu. Ku esei ta indiká ku Bonaire National Marine Park tin un balor universal eksepshonal. I Boneiru meresé un kondekorashon asina pa protekshon i maneho di refnan di koral eksepshonal ku ta rondoná e isla.
Kon salú nos refnan di koral ta?
Te ainda nan ta konsiderá e refnan di koral rònt di Boneiru komo un di e refnan mas salú di e área karibense. Hopi sientífiko a hasi investigashon tokante kalidat di nos mundu bou di awa. Pa motibu ku e ekosistema aki ta kompliká i e estudionan hopi biaha ta regardá tópikonan spesífiko, ta difísil pa haña un imágen kompleto. Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) a kompilá tur e investigashonnan huntu den un artíkulo informativo na ingles den e notisiero BioNews. Aki ta sigui un tradukshon di e artíkulo.
Impakto riba klima i naturalesa
E parke marino ta forma un habitat importante pa diferente sorto di koral i piská. Banda di esei e ta un lugá pa turtuga. Biodiversidat di e parke marino ta grandi i e parke su kondishon ta ekselente. E situashon ekselente di e ekosistemanan no ta di interes lokal so, pero pa henter region tambe. Koriente di laman ta bai ku larva i ta trese di e forma ei bida nobo pa otro isla. For di punto di bista di preservashon di naturalesa e státus ta nifiká ku tin atenshon pa, i ta ankra preservashon i maneho di ref di koral úniko di Boneiru.
Impakto sosial
Tin un laso históriko entre habitante di Boneiru i laman. Hopi boneriano tabata hende ku a nabegá, piskadó òf trahadó di barku. Te ainda tin masha habitante ku ta piska den nan ora liber. Pa algun desena di aña kaba e isla ta konosí komo ‘Divers paradise, ’Paraiso pa sambuyadó.’ For di esaki ta sali na kla ku laman i tur e bida eiden ta parti di identidat kultural di Boneiru.
Pa Boneiru e echo ku el a haña státus di Patrimonio Mundial, banda di rekonosementu internashonal di ref di koral bunita, ta un efekto positivo pa atraé turista. Industria di turismo ta generá kupo di trabou i entrada pa habitante di Boneiru.
Un gran parti di nos ekonomia ta dependiente di nos mundu bou di laman. Nos ke tambe pa nos piskadónan por sigui piska. Aworaki, pero aki binti aña tambe. Pa e motibu ei tambe nos tin ku protehá bida den laman. Esei por si nos hasi palabrashonnan ku otro. Di e manera ei nos tin algun espesie di piská ku ta protehá pa lei.
Pa mas informashon bo por wak tambe e ‘Informatieblad Rifvisserij’
Impakto ekonómiko
Algun aña pasá a kalkulá ku balor ekonómiko di naturalesa pa Boneiru ta 105 mion di dòlar pa aña. Hopi turista ta bini nos isla pa disfrutá di naturalesa. Pa aña nan ta gasta alrededor di 125 mion di dolar. Ochenta porshento di empleo riba nos isla ta dirèkt òf indirèkt mará na turismo.
Nos ekonomia ta dependé di turismo i nos turismo ta dependé di naturalesa. E echo ku a haña státus di Patromonio Mundial pa parke marino tin un efekto positivo riba atrakshon turístiko di Boneiru. Esaki ta manifestá su mes den un fluho stabil di entrada pa industria di turismo. Un státus di Patrimonio Mundial ta kontribuí pues na un ekonomia lokal stabil.
Kiko abo por hasi?
Pensa kon státus di Parke Marino Boneiru komo Patrimonio Mundial por kontribuí na bo bienestar.
Kontribuí na preservashon di nos parke marino kumpliendo ku e reglanan di uzo di Bonaire National Marine Park i promové esei tambe serka otronan.